Πρόγραμμα φιλαναγνωσίας
Επειδή η ανάγνωση ιστοριών και παραμυθιών από τους ενηλίκους ―γονείς και εκπαιδευτικούς― είναι μια δραστηριότητα πολύ σημαντική για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας, έχουμε εντάξει στο πρόγραμμά μας, ως ιδιαίτερη ενότητα, ένα ακόμη project με κεντρικό θέμα, τα παραμύθια.
Οι ιστορίες και τα παραμύθια διεγείρουν τη φαντασία των μικρών παιδιών, καλλιεργούν τον συναισθηματικό τους κόσμο και τους παρέχουν πλήθος γνώσεων. Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής αυτού του project, τα παιδιά, πέρα από τη χαρά και την ευχαρίστηση που αισθάνονται ή το ενδιαφέρον που αναπτύσσουν για τα βιβλία, καλλιεργούν δεξιότητες άμεσα σχετιζόμενες με την ανάγνωση και τη γραφή. Τα παιδιά κατακτούν βασικές έννοιες του γραπτού λόγου, εξοικειώνονται με τον ρόλο του αναγνώστη, αντιλαμβάνονται ότι διαβάζουμε το κείμενο και όχι τις εικόνες, κατανοούν τις συμβάσεις του γραπτού λόγου όπως είναι η φορά της ανάγνωσης, οι διαφορές ανάμεσα στα πεζά και τα κεφαλαία γράμματα και εξοικειωνονται με το είδος του γραπτού λόγου που χρησιμοποιείται στα βιβλία. Επιπλέον, αντιλαμβάνονται ότι κάθε ιστορία έχει πλαίσιο (πότε και που διαδραματίστηκε), πλοκή, στην οποία υπάρχει το αρχικό γεγονός το οποίο αποτελεί το σημείο εκκίνησης της ιστορίας, υπάρχουν οι ενέργειες των πρωταγωνιστών, η επίλυση του προβλήματος και το τελικό συμπέρασμα. Τελικός στόχος αυτού του project είναι η δημιουργία ενός παραμυθιού από τα ίδια τα παιδιά.
Ένα μέρος της διδακτικής προσέγγισης κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ιστοριών και παραμυθιών
Τα παιδιά, κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης μιας ιστορίας, δεν είναι παθητικοί δέκτες αλλά ενεργοί συνεργάτες: ενθαρρύνονται, ώστε να συμμετέχουν ενεργητικά καθ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας· παροτρύνονται να παρατηρούν και να σχολιάζουν τις εικόνες ή να παρατηρούν συγκεκριμένα στοιχεία του γραπτού λόγου· συμμετέχουν σε συζήτηση για τον τίτλο του βιβλίου, το όνομα του συγγραφέα ή του εικονογράφου· διακρίνουν τον αριθμό της σελίδας, τη στίξη ή ακόμη και συγκεκριμένα γράμματα στο κείμενο.
Όταν η νηπιαγωγός διαβάζει, δείχνει, για παράδειγμα, με το δάχτυλο, τη γραμματοσειρά του κειμένου. Έτσι, το παιδί συνειδητοποιεί τη φορά της ανάγνωσης και αρχίζει να κατανοεί τι κάνει ο έμπειρος αναγνώστης όταν διαβάζει. Η νηπιαγωγός δηλαδή λειτουργεί ως πρότυπο, για να μάθουν τα παιδιά να συμπεριφέρονται ως αναγνώστες. Άλλωστε, σύμφωνα και με τη θεωρία του Vygotsky, το παιδί «οικοδομεί» τη γνώση από τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση με τους ενηλίκους ή τους πιο ικανούς συνομηλίκους. Φαίνεται, λοιπόν, ότι εκείνο που βοηθά τα μικρά παιδιά να κατανοήσουν συγκεκριμένες έννοιες του γραπτού λόγου, κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης μιας ιστορίας, δεν είναι τόσο η ανάγνωση πολλών βιβλίων όσο η έκταση και η ποιότητα της αλληλεπίδρασης μεταξύ ενηλίκου και παιδιού.
Δανειστική βιβλιοθήκη
Βασική θέση στο Πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου έχει η δανειστική βιβλιοθήκη. Σκοπός της δανειστικής βιβλιοθήκης είναι να αναπτύξουν τα παιδιά καλή σχέση με το βιβλίο και στο πλαίσιο αυτό, κάθε Παρασκευή δανείζονται ένα βιβλίο από την βιβλιοθήκη της τάξης τους, το οποίο και επιστρέφουν την επόμενη εβδομάδα.
Μέσα από το δανεισμό τα παιδιά γίνονται υπεύθυνοι αναγνώστες και δανειστές, μοιράζονται αναγνωστικές εμπειρίες με τους γονείς, με τα αδερφάκια, τους παππούδες, με όσα οφέλη συνεπάγεται αυτό και μαθαίνουν να θεωρούν την ενασχόλησή τους με το βιβλίο ως ένα φυσικό τρόπο διάθεσης του προσωπικού τους χρόνου. Η ανάγνωση ιστοριών σε παιδιά, από ενηλίκους του περιβάλλοντός τους, εκτός από μια ευχάριστη δραστηριότητα, προωθεί τα παιδιά στο βιβλίο και επηρεάζει τη μελλοντική τους πορεία ως μαθητές.
